Özofagus varisleri, yemek borusunun duvarında gelişen ve normalde bulunmayan genişlemiş kan damarlarıdır. Özofagus, ağız ile mide arasında yer alarak yiyeceklerin mideye geçişini sağlayan boru şeklinde bir organdır. Genişlemiş ve şişmiş olan bu kan damarlarındaki basınç normalden oldukça yüksektir. Artmış olan bu basınç, ani ve şiddetli kanamalara yol açabilir. Kanama riski taşıdığı için özofagus varisleri ciddi ve hayati tehlike oluşturan bir sağlık sorunudur.

Özofagus varislerinin oluşumunda en sık rastlanan sebep, karaciğerin çeşitli nedenlerle uzun süreli hastalıklar sonucu küçülüp sertleşmesidir. Karaciğere bağırsaklardan gelen kan akımı geri dönerek özofagustaki kan akışını etkiler ve artmasına neden olur. Bu durum kötüleştikçe yeni gelişen damarlar yüksek basınca dayanamaz ve şişmeye başlarlar. Kirli kan damarlarında çatlama veya tahriş olduğunda şiddetli ve hayati tehlike oluşturan kanamalar meydana gelebilir. Nadir durumlarda diğer tıbbi nedenlerle de özofagus varisleri gelişebilir. Özofagus varisleri kanama olmadan önce herhangi bir belirti vermeyebilir. İlk olarak az miktarda bir kanama olabilir, ancak bu kanama sindirim sisteminden geçerek siyah katran gibi koyu renkli dışkılamaya yol açabilir. Eğer kanama artarsa parlak kırmızı renkli kusma görülebilir.

İleri düzeyde karaciğer hastalığı olan bir kişide özofagus varislerinden şüphelenilebilir. Varislere şu yöntemlerle tanı konulabilir: Endoskopi yardımıyla yemek borusu incelenir ve burada torbalaşmış şekilde varisler görülebilir. Bu yöntem sayesinde varislerin varlığı kesin olarak tespit edilebilir.

Varis kanamalarının acil tedavisi ilaçlar, damar yolu ile sıvı ve kan verilmesi, ve gastroskopik girişimlerle kanamanın durdurulmasıdır. Başka birkaç tedavi yöntemi de kullanılabilir:

Özofagus varislerini engellemenin ve önlemenin tek yolu, varis gelişiminde rol oynayan nedenleri ortadan kaldırmaktır.