Yemek borusu varisi nedir ve nasıl tedavi edilir?

Yemek borusu varisi, yemek borusundaki damarların genişlemesi ve şişmesi durumunu ifade eder. Genellikle karaciğer hastalıkları ile ilişkilidir ve portal hipertansiyon sonucunda ortaya çıkar. Portal hipertansiyon, karaciğerin kan akışını etkileyen bir durumdur ve bu durum yemek borusundaki damarların basıncını artırarak varis oluşumuna neden olur.

Yemek borusu varisleri, çoğunlukla belirti vermez, ancak büyük varislerde kanama riski yüksektir. Bu tür kanamalar, yaşamı tehdit edebilecek durumlar arasında yer almaktadır.

Yemek borusu varislerinin başlıca nedenleri şunlardır:

• Karaciğer Sirozu: Karaciğerin hasar görmesi ve işlev kaybı, portal hipertansiyona yol açabilir.
• Alkol Bağımlılığı: Aşırı alkol tüketimi, karaciğer hastalıklarına neden olabilir.
• Hepatit Enfeksiyonları: Viral hepatit, karaciğer hasarına yol açarak portal hipertansiyona neden olabilir.
• Diğer Karaciğer Hastalıkları: Karaciğerde yağlanma veya diğer metabolik hastalıklar da varise yol açabilir.

Yemek borusu varisleri genellikle belirti vermediği için, çoğu hasta bu durumu bilmeden yaşar. Ancak, aşağıdaki durumlar ortaya çıkarsa, varislerin varlığını işaret edebilir:

• Yutma güçlüğü
• Göğüs ağrısı
• Kusma, özellikle kanlı kusma
• Kara dışkı (melena)

Yemek borusu varislerinin tanısı genellikle endoskopi ile konulur. Endoskopi, yemek borusuna ulaşarak varislerin doğrudan gözlemlenmesini sağlar. Bunun yanı sıra, doktorlar portal hipertansiyonun varlığını değerlendirmek için karaciğer fonksiyon testleri ve ultrasonografi gibi diğer görüntüleme yöntemlerini de kullanabilirler.

Yemek borusu varisinin tedavisi, varislerin büyüklüğüne, kanama riskine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Medikal Tedavi: Kan basıncını düşürücü ilaçlar, varislerin kanama riskini azaltmak için kullanılabilir.
• Endoskopik Tedavi: Endoskopik varis ligasyonu (EVL) veya skleroterapi gibi yöntemler, varislerin tedavisinde etkin olarak kullanılmaktadır.
• Şant Cerrahisi: Portal hipertansiyonu tedavi etmek için karaciğerin kan akışını değiştiren cerrahi işlemler uygulanabilir.
• Kanama Durumunda Acil Müdahale: Kanama durumunda, hastalar genellikle acil servise yönlendirilir ve gerekli müdahaleler yapılır.

Yemek borusu varislerinin oluşumunu önlemek için bazı adımlar atılabilir:

• Alkol tüketimini sınırlamak veya tamamen bırakmak
• Sağlıklı bir diyet izlemek ve kilo kontrolü sağlamak
• Hepatit aşısı ve düzenli sağlık kontrolleri ile karaciğer sağlığını korumak
• Düzenli egzersiz yaparak genel sağlık durumunu iyileştirmek

Yemek borusu varisi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Bu nedenle, belirtiler ortaya çıktığında veya altta yatan karaciğer hastalıkları mevcutsa, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Erken tanı ve tedavi, olası komplikasyonların önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.