Bacaklarda Varis ve Morarma Nedenleri
Bacaklarda varis ve morarma, farklı mekanizmalarla ortaya çıkan ancak sıklıkla birbiriyle karıştırılabilen iki yaygın sağlık sorunudur. Her ikisi de dolaşım sistemi ve damar yapısıyla ilgili olmakla birlikte, altında yatan nedenler ve oluşum süreçleri farklılık gösterebilir. İşte bacaklarda varis ve morarmanın başlıca nedenleri:
Varis Oluşumunun Nedenleri
Varis, toplardamarların (venler) genişlemesi, şişmesi ve kıvrımlı bir hal almasıdır. Genellikle mavi-mor renkte, cilt yüzeyinden kabarık şekilde görülürler. - Toplardamar kapakçıklarının yetersizliği: Bacak toplardamarlarında kanın geriye kaçmasını önleyen kapakçıkların iyi çalışmaması varisin en yaygın nedenidir. Kan bacaklarda göllenir, damar içi basınç artar ve damarlar genişler.
- İlerleyen yaş: Yaşlandıkça damar duvarları ve kapakçıklar esnekliklerini kaybeder, bu da varis oluşum riskini artırır.
- Genetik yatkınlık: Ailede varis öyküsü olması, kişide varis görülme olasılığını önemli ölçüde artırır.
- Uzun süre ayakta durma veya oturma: Hareket eksikliği, baldır kas pompasının (kanı yukarı iten mekanizma) yetersiz çalışmasına ve kanın bacaklarda birikmesine yol açar.
- Hamilelik: Rahmin büyüyerek bacak damarlarına baskı yapması, hormonal değişiklikler ve vücuttaki kan hacminin artması hamilelikte varis oluşumunu tetikleyebilir.
- Obezite: Fazla kilo, bacak damarları üzerindeki basıncı artırarak varis riskini yükseltir.
- Cinsiyet: Kadınlarda, özellikle hormonal dalgalanmaların (regl, hamilelik, menopoz) etkisiyle varis daha sık görülür.
Bacaklarda Morarma (Ekimoz) Nedenleri
Morarma, genellikle darbe veya travma sonucu cilt altındaki küçük kılcal damarların (kılcal damarlar) çatlaması ve kanın dokulara sızmasıyla oluşur. Varislerden farklı olarak, genellikle düz ve cilt yüzeyinden kabarık değildir. - Travma ve çarpma: Bacakların bir yere çarpması, düşme gibi durumlar en sık görülen morarma nedenidir. Özellikle yaşlılarda ve cildi ince olan bireylerde daha hafif travmalarla bile morluk oluşabilir.
- Yaşlanma: İlerleyen yaşla birlikte cilt incelir, yağ dokusu azalır ve damarlar daha kırılgan hale gelir. Bu da daha kolay morarmaya yol açar.
- Kan sulandırıcı ilaç kullanımı: Aspirin, warfarin gibi ilaçlar kanın pıhtılaşmasını zorlaştırarak morarma eğilimini artırır.
- Vitamin eksiklikleri: Özellikle C vitamini (kollajen sentezi için gerekli) ve K vitamini (pıhtılaşma faktörleri için gerekli) eksiklikleri damar çatlamasına yatkınlık ve morarma ile sonuçlanabilir.
- Altta yatan kan hastalıkları: Hemofili, trombositopeni (platelet düşüklüğü) veya lösemi gibi hastalıklar pıhtılaşma bozukluğuna neden olarak kendiliğinden veya küçük travmalarla aşırı morarmaya sebep olabilir.
- Bazı karaciğer hastalıkları: Karaciğer, pıhtılaşma faktörlerinin üretiminden sorumlu olduğu için, karaciğer fonksiyon bozuklukları morarma eğilimini artırabilir.
Önemli Uyarı
- Bacaklarınızda ağrı, şişlik, ağırlık hissi ve yanma gibi şikayetlerle birlikte belirgin varisler varsa,
- Herhangi bir travma olmaksızın sık sık ve geniş alanlarda morluklar oluşuyorsa,
- Morarmalarla birlikte diş eti kanaması, burun kanaması gibi başka kanama belirtileri de varsa,
Bu durumlar altta yatan daha ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Bu nedenle, bir kalp damar cerrahisi (varis için) veya dahiliye/dahiliye hematoloji (morarma için) uzmanına başvurmanız önemle tavsiye edilir. Erken teşhis ve doğru tedavi, hem semptomların kontrol altına alınmasında hem de olası komplikasyonların önlenmesinde hayati öneme sahiptir. |
